Уюк-Тарлақ (Е-1) бұғытасы және мәтіні
Жалпы мәлімет
Тарлақ өзені бойындағы Ыжын-бұлақ тауының қырында орнатылған. Сұр жасыл сланец тақта тастан жасалынған. Өлшемі: биіктігі - 2,61 м, ені - 0,24 м, қалыңдығы - 0,30 м. Аталмыш ескерткішті 1916 ж. А.В. Андрианов ұйымдастыруымен Минусинск музейіне әкелген. ММ инв. № 20
Ғылыми зерттеулер
1888 ж. И.Р. Аспелин тапқан. Аталмыш бұғытастағы түрік бітігінің мәтіндік зерттеулерін, аудармаларын жасауға В.В. Радлов, Х.Н. Орхун, С.Е. Малов, И.А. Батманов, А.Ч. Кунаа, И.Л. Кормушин, А.С. Аманжолов, Д.Д. Васильев, И.Л. Кызласов қатарлы ғалымдар мол үлес қосты.Ғылыми әдебиет
Radloff W. Die Inschriften vom Ujuk-Tarlak // Die Alttürkischen Inscrihpiften de Mongolei. Dritte Lieferung Die Denkmäler von Koscho-Zaidam, die ubrigen denkmaler des Orchon bechens und denkmaler im flussgebiete des Jenissei. -St.Petersburg, 1895. p. 304.
Малов С.Е. Памятник с Уюк Тарлака, притока р. Улуг-Кема // Енисейская письменности тюрков. -М.-Л., 1952. С.11-13.
Батманов И.А. Памятник с Уюк Тарлака // Язык енисейских памятников древнетюркской письменности. -Фрунзе, 1959. С. 135-138.
Батманов И.А. и Кунаа А.Ч. Памятник Өөк-Тарлага Е-1. М-20 // Памятники древнетюркской письменности Тувы. Выпуск ІІ, -Кызыл, 1963. С. 9-10.
Tekin T. On a Misinterpreted Word in the Old Turkic Inscriptions // Ural-altaische Jahrbucher. 1964, Vol. 35, Fasc. 8, pp. 134-144.
Кормушин И.В. Тюркские Енисейские эпитафии. Тексты и исследования. -М., 1997. С. 5.
Аманжолов А.С. Тюркская руническая графика (методическая разработка). -Алма-Ата,1980. С. 25.
Аманжолов А.С. Түркі филологиясы және жазу тарихы. Оқу құралы. -Алматы, 1996. 48 б.
Аманжолов А.С. История и теория древнетюркского письма. -Алматы, 2003. 60, 111 б.
Мәтін
|
жол |
Түрiк бiтiк тiлiнде
|
|
1. |
Аtım: El Tuğun: Tutuq: ben: Teŋiri: Elim: ke: еlçisi: ertim: altı: bağ: budun:qa: [beg: ertim: ] |
|
2. |
еsiz: Elime: qunçuyıma: oğulıma: budunıma: esiz: іme: altmış : yaşımda: |
mtrgbaQ NDUBGB iTL mtr isiCla aK mla iryt nb xTUT NGUTla mT
|
Пікір қалдыру