Ертiс ( Қ-7) қола айнадағы мәтін
Жалпы мәлімет
IX-X ғғ. Қола айнадағы жазу Шығыс Қазақстан облысы Ертіс өзені бойындағы «Зевакино шемонаихинск» ауылына жақын жердегі көне түрік қорғаннан («146-қорған») әйел адамның мүрдесі және түрлі зат бұйымдармен бірге табылған. Осы қола айнаның жиегi мен iшкі шеңберінде дөңгелене үшкiр темiр затпен қашалып 2 жол мәтін жазылған. Мәтіннің 1-ншi жолында - 20 таңба-әрiптi, 2-ншi жолында –11 таңба-әрiптi. Таңба-әрiптердiң биiктiгi – 1.2-1.5 см. Қола айнаның шеңберi 10 см, қалыңдығы 1 см. Шығыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейі қорында сақтаулы.
Ғылыми зерттеулер
1969 ж. Ф.Х.Арсланова тапқан. Мәтіндік зерттеулерін Ф.Х.Арсланова, С.Г.Кляшторный, А.С.Аманжолов жүргізді.Ғылыми әдебиет
Арсланова ФХ., Кляшторный С. Г. Руническая надпись на зеркале из Верхнего Прииртышья // Тюркологический сборник-1972. М., 1973, С. 306-315. Таблица-2.
Аманжолов А.С. Руническая надпись на бронзовом зеркале местного производства (Восточный Казахстан) // История и теория древнетюркского письма. Алматы, 2003. С. 201-202.
Аманжолов А. С. Түркі филологиясы және жазу тарихы , Алматы, 1996, 95 б.
Мәтін
|
1. 1 |
Jebeçi Jegren Telü (?) |
|
2. 2 |
Еşi : künesin (..?) er : qutı : basar |
С.Г. Кляшторныйдың транскрипциясы мен орысша аудармасы:
1. isi künisin seser quty basar
2. jebči jegren sn (?) lü
(1) Знатная женщина освобождается от своего зависти (чувства) гнева.
Ее счастливый удел (ее благость) наступает
(2) Ябчи, рыжий.....дракон.
А.С. Аманжоловтың транскрипциясы мен орысша , қазақша аудармасы:
1. jebči jegren ar lü – Жебеушi қызыл күрең айдаһар ,
2. iši künisin esser qutï basar – Әйел күншілдігін азайтса құты қонады.
Пікір қалдыру
Абдулхалим13 Қыркүйек, 2020
Казахский перевод более точен