(Е-10) Стела и текст Элегест-I
Общая информация
Памятник обнаружен в кургане на берегу реки Элегест. Составная часть малого кургана в Аржсон. Сделан из темно серого сланца. Высота - 3,11 м, длина - 0,54-0,78 м, ширина - 0,20 м. На двух боковых сторонах и двух краях высечены всего 12 строк надписей. Тамги в виде седелка и две кочерги находятся в нижней части стороны памятника, где высечены 6 строк надписей. В 1915 г. А.В. Андрианов организовал перемещение памятника в Минусинский музей. ММ инв. № 19.
Исследования: В 1888 г. обнаружил И.А.Аспелин. Исследовали В.В.Радлов, Х.Н.Орхун, С.Е.Малов, И.А.Батманов и др. ученые.
строка |
На древнетюркском языке
|
1. |
Quyıda: qunçuyıma: esizime: yıta: özde: oğulım: adırıldım:yıta: |
2. |
yüz er: qadaşım: uyarun: üçün: yüz erin:elig üküzin tekdi: |
3. |
Kök Teŋiride: kün ay esiz ermiş: esizime: adırıldım: |
4. |
aqanım elime: esizime: yıta: ……………… aqanım elime: esizime: yıta: adırıldım: |
5. |
Kürtel qan al uruŋ altunluğ keş : eginin yütim belimde bandım: toquz sekiz on yaşım: |
6. |
uruŋ Külüg Toq: Bögü Terikine: аqanım bek erdemi üçün: birle bardı |
7. |
qara: budunum: qatığlanıŋ: el törüsü: ıdman: : yıta: esiz elim: qanım |
8. |
Elim: uğurında: sü bolçı : erlerim edükim yoq: iç biligde: bertegmede sekiz: er: sürdim: |
9. |
Elim: otşıŋa bir qılnu ....................... |
10. |
Buŋ: baŋa: büŋ at ermiş : öldim: yıta: esizime yılqın yana: |
11. |
Tört kü yılqım : sekiz adaqlığ: barımım: buŋım: yoq ertim: |
12. |
qadaşıma:ekenime: adırıldım: yıta: qara: budunuma adırıldım: yıta: men
|
|
Литература:
Radloff W. Die Inschriften vom Uyuk-Tarlak // Die Alttürkischen Inscrihpiften de Mongolei. Dritte Lieferung Die Denkmäler von Koscho-Zaidam, die ubrigen denkmaler des Orchon bechens und denkmaler im flussgebiete des Yenissei. -St.Petersburg, 1895. p. 311-314.
Orhun H.N. Eski Turk Yazitlari , Istanbul, 1939, T-3. ss. 179-183.
Малов С.Е. Енисейская письменности тюрков. -М.-Л., 1952. С.25-27.
Кормушин И.В. Тюркские Енисейские эпитафии. Тексты и исследования. -М., 1997. С. 228-242.
Оставить комментарий